Turkse klacht

Onze islamitisch medelanders zijn er al zo aan gewend, dat er naar hun pijpen wordt
gedanst, dat ze - zelfs na het terechte verlies in de voetbalwedstrijd tegen Duitsland - een
klacht hebben ingediend bij de ombudsman van de NOS, over het verslag van de
wedstrijd Duitsland- Turkije.

Hieronder het verslag van de NOS ombudsman.

Het is een beproefde formule: je hebt een klacht, je meent te weten dat andere mensen er
net zo over denken als jij en je plaatst een oproep op een veel bezochte site op het internet.
Zo vind ik - en vele andere klachteninstanties - met enige regelmaat een bombardement
aan e-mails in de computer.

Principieel maakt het natuurlijk niet uit of er honderd mensen klagen of één. Wat telt is
de inhoud van de klacht. Maar als er tweehonderd mensen spontaan klagen, zoals vorig
week over de stierengevechten in het NOS Journaal, heeft dat meer invloed dan zo’n
geregisseerde actie.

Dat was het geval met de klacht van een Turkse Nederlander die zich stoorde aan het in
zijn ogen anti-Turkse verslag van de commentator bij de wedstrijd van Turkije tegen
Zwitserland. Ik heb die wedstrijd teruggekeken en mij viel er niets bijzonders aan op. De
klager noemde geen voorbeelden van anti-Turks commentaar en mijn verzoek om dat
wel te doen bleef onbeantwoord. Toen volgde het bombardement van e-mails en besloot
ik tot een kleine steekproef.

Het resultaat is dat niemand van de door mij geraadpleegde klagers een voorbeeld kon
of wilde noemen. Het was zoals menigeen zei “gewoon een gevoel”. Sommige klagers
bleken de wedstrijd zelfs helemaal niet gezien te hebben. Omdat ik ook een paar
niet-geregisseerde e-mails kreeg, vroeg ik extern advies in Turkse kring.

Dat was unaniem en luidde: “Kijk naar een Turks verslag van een wedstrijd en
vergelijk het met een Nederlands verslag. Turkse commentatoren zijn enthousiast en
weinig kritisch op de eigen ploeg. Nederlandse commentatoren zijn kritischer en nemen
niet alles voor lief. Het is vooral een sfeer en zo je wilt een cultuurverschil.”

Sommige Turkse Nederlanders mailden me trouwens dat ze het niet eens waren met de
oproep en dat ze met plezier naar de NOS-uitzendingen keken.

Het internet is een prachtig medium, maar het creëert zo zijn eigen werkelijkheid, zo
blijkt niet voor het eerst.

Complimenten waren er tijdens het EK-voetbal overigens meer dan klachten en dat is
uitzonderlijk. Bijval bereikt doorgaans alleen de redacties en niet het klachtenloket.

De overige klachten beperkten zich tot vijf vragen.

Waarom zendt de NOS voetbal uit op twee zenders tegelijk?

De NOS heeft ervoor gekozen enkele wedstrijden die gelijktijdig werden gespeeld, ook
gelijktijdig uit te zenden. In het verleden was die mogelijkheid er niet altijd. Dat gaf
kritiek, maar in de zomer zijn er meer herhalingen dan nieuwe programma’s, dus er
was nu een gelegenheid om alle liefhebbers tevreden te stellen.

Waarom worden de wedstrijden de volgende dag niet herhaald, al was het maar op
internet?

Als het aan de NOS had gelegen, was dat zeker gebeurd. Maar dat staat het contract over
de uitzendrechten niet toe. Korte samenvattingen in de journaals en in de
nabeschouwingen mogen wel, maar zijn op het internet niet toegestaan.

Waarom is die sportgekte ook in het ‘gewone’ NOS Journaal te zien?

Wie de wedstrijden moest missen, kon voor de belangrijkste doelpunten en een
sfeerreportage bij het NOS Journaal terecht. Naarmate de oranjekoorts opliep, was er ook
in de NOS Journaals meer aandacht voor. Dat past bij een evenement dat een groot deel
van de Nederlanders bezighoudt.

Waarom zeurt sportverslaggever Bert Maalderink zo door in de interviews met Marco
van Basten?

Verslaggevers zijn er om nieuws en achtergronden boven water te halen, ook als de
ondervraagde niet al te welwillend is. Maalderink en Van Basten hebben daar de
afgelopen vijf jaar een beetje een sketch voor twee heren van gemaakt. Van Basten heeft
een zichtbare hekel aan voorbeschouwen. Een voorbeeld: Maaledrink wil weten of Arjen
Robben weer hersteld is en mee kan spelen. Van Basten is korzelig, maar geeft na
aandringen toe en valt er nieuws te melden. Daar is Maalderink voor op pad gestuurd
en daarin slaagt hij, wat mij betreft zonder Van Basten te bruuskeren.

Waarom is Johan Cruijff bij de wedstrijden waarop hij commentaar geeft ook te zien
in STER-spotjes van de ING?

Journalisten van de NOS mogen niet in STER-spots optreden. Cruijff is geen journalist
maar is een ingehuurde analyticus en de NOS wil het hem niet verbieden, zo laat de
directie desgevraagd weten. Toegegeven: Cruijff is in het Nederlandse voetbal een klasse
apart en die heb je er als analyticus graag bij. Feit blijft dat een commerciële organisatie
als de ING zo handig een graantje meepikt van een analyse in een uitzending van een
publieke omroep. Dat is een ongelukkige combinatie, die een publieke omroep niet zou
moeten willen.

Ton van Brussel
NOS Ombudsman